Những quy định về cổ tức hiện hành [Cập nhật 2021]

Với một số các nhà đầu tư cá nhân, cổ tức đơn giản là phần lợi nhuận mà họ nhận được khi công tu họ nắm giữ cổ phiếu sinh lời. Trên thực tế, cổ tức mang rất nhiều ý nghĩa khác nhau đối với thị trường chứng khoán. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về quy định về cổ tức qua bài viết này nhé.

Cổ tức là gì? Mục đích của việc hình thành cổ tức

Theo Luật Doanh nghiệp 2014, cổ tức là khoản lợi nhuận ròng được trả cho mỗi cổ phần bằng tiền mặt hoặc tài sản khác từ nguồn lợi nhuận còn lại của công ty sau khi đã thực hiện các nghĩa vụ về tài chính.

Nói một cách dễ hiểu hơn thì công ty sẽ trích ra một phần từ lợi nhuận sau thuế để trả cho bạn nếu như bạn năm giữ cổ phiếu của công ty đó, phần lợi nhuận này gọi là cổ tức.

Mỗi một doanh nghiệp sẽ được hình thành dựa trên sự hợp tác của một hay nhiều cổ đông khác nhau. Và cổ tức chính là mục tiêu hay mục đích góp vốn của các cổ đông đó. Doanh nghiệp hoạt động tốt, sinh lời nhiều thì cổ tức được chi trả cho mỗi cổ đông sẽ nhiều hơn.

Các hình thức chi trả cổ tức hiện nay

Hiện nay, có 2 hình thức chi trả cổ tức phổ biến nhất, đó là:

• Trả cổ tức bằng tiền mặt: cổ tức bằng tiền mặt sẽ được công ty chuyển trực tiếp vào tài khoản chứng khoán của từng cổ đông. Tại Việt Nam, sẽ dựa trên mệnh giá cổ phiếu mà chi trả cổ tức cho người sở hữu;
• Trả cổ tức bằng cổ phiếu: với hình thức này, doanh nghiệp sẽ phát hành thêm cổ phiếu cho cổ đông để chi trả cổ tức. Việc làm này không thay đổi vốn chủ sở hữu cũng như tỷ lệ năm giữu cổ phần của cổ đông.

Với 2 hình thức chi trả cổ tức này, điểm khác biệt lớn nhất là dòng tiền lưu thông của doanh nghiệp. Đối với việc trả cổ tức bằng tiền, dòng tiền từ lợi nhuận sau thuế sẽ ra khỏi doanh nghiệp, cụ thể là dưới sự sở hữu của mỗi cổ đông.

Còn đối với việc chi trả bằng cổ phiếu thì dòng tiền về cơ bản sẽ vẫn nằm trong doanh nghiệp, chỉ là khoản lợi nhuận sau thuế sẽ chuyển thành khoản mục vốn góp của chủ sở hữu.

Vậy thì trả cổ tức bằng cổ phiếu hay tiền mặt thì tốt hơn?

Chắc chắn rằng “tiền tươi thóc thật” bao giờ cũng hấp dẫn hơn nên nếu công ty trả cổ tức bằng tiền mặt sẽ thể hiện cho cổ đông thấy rằng công ty đang hoạt động kinh doanh có lợi nhuận.

Tuy nhiên, trên thực tế đầu tư chứng khoán, một số trường hợp trả cổ tức bằng tiền mặt không hẳn là tốt. Nghe có vẻ vô lý nhưng bạn nên biết rằng, cho dù công ty kinh doanh có lãi nhưng vẫn không đủ nguồn tiền mặt để trả cổ tức cho cổ đông, khi đó chỉ còn cách vay nợ ngân hàng để trả cổ tức. Vậy thì chắc chắn rằng việc trả tiền mặt chỉ là để đánh lừa cổ đông.

Cùng với đó, bạn có thể thấy một số doanh nghiệp niêm yết tỉ lệ trả cổ tức rất cao, thậm chí là 80- 100%. Nếu chỉ nhìn vào con số này thì bạn sẽ rất dễ bị mắc bẫy khi quyết định đầu tư.

Bởi vì, hầu hết những doanh nghiệp đồng ý trả mức cổ tức cao vì họ không có khả năng tăng trưởng hay nói cách khác là thị trường và lĩnh vực kinh doanh của họ không thể phát triển hơn vì thế dù có giữu lại tiền của cổ đông cũng không làm tăng thêm lợi nhuận nên việc hoàn trả bằng cách tăng tỷ lệ cổ tức là điều tốt nhất.

Tỷ suất cổ tức và cách sử dụng

Tỷ suất cổ tức là tỷ suất sinh lợi mà bạn nhận được từ cổ tức nếu mua cổ phiếu ở mức giá tại thời điểm đó. Đây là một trong những chỉ số quan trọng thường được sử dụng khi định giá doanh nghiệp.

Với các nhà đầu tư, một cổ phiếu có tỷ suất cổ tức càng cao thì giá trị định giá cũng cao tương ứng.

Ngoài tỷ suất cổ tức, thì tỷ lệ chi trả cổ tức cũng là điều mà các nhà đầu tư rất quan tâm. Tỷ lệ này được coi là ở mức hợp lý khi đảm bảo được 2 yếu tố: công ty bổ sung đủ nguồn vốn cho hoạt động kinh doanh tiếp theo và phải đảm bảo vẫn giữ được tỷ suất sinh lời trên vốn.

Bên cạnh đó, thuế thu nhập cá nhân đối với cổ tức cũng là vấn đề được tranh cãi rất nhiều khi các nhà đầu tư cho rằng họ đang bị thiệt hại khi đây được xem là hình thức đánh thuế chồng thuế.

Vì theo quy định của Nhà nước, khi bạn bán chứng khoán được chia thưởng, được trả cổ tức sẽ bị khấu trừ 5% thuế thu nhập cá nhân. Tức là nếu công ty trả cho bạn 1.000 đồng/cổ phiếu thì bạn sẽ nhận được 950 đồng/cổ phiếu. Và thực tế là trong nhiều trường hợp các nhà đầu tư không được hưởng lợi gì.

Cách định giá cổ phiếu bằng chiết khấu dòng cổ tức

Đối với các nhà đầu tư, khi mua cổ phiếu họ luôn kỳ vọng vào 2 dòng tiền sẽ nhận được đó là cổ tức nhận được trong thời gian sở hữu và dòng tiền khi bán cổ phiếu. Vì vậy, cách định giá cổ phiếu bằng chiết khấu dòng cổ tức là phương thức mà các nhà đầu tư cần nắm được.

Gồm có 2 phương pháp chiết khấu: mô hình cổ tức một giai đoạn và mô hình cổ tức trong nhiều giai đoạn.

Qua bài viết này, hy vọng mang đến cho các nhà đầu tư cái nhìn sâu sắc hơn về cổ tức, từ đó nắm bắt và lựa chọn công ty có mức chi trả hợp lý cũng như như tránh được các bẫy thị trường khi tham gia đầu tư nhé. Chúc bạn thành công.

Yến Stock

Xin chào. Tôi là Yến Stock – Chuyên gia Đầu tư và Chứng khoán tại XMX Việt Nam